Zasada tajności głosowania stanowi jedną z konstytucyjnych zasad prawa wyborczego
realizowanych w związku z przeprowadzaniem wyborów we współczesnych państwach
demokratycznych. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (dalej Konstytucja) gwarantuje
realizację niniejszej zasady w wyborach Prezydenta RP, w wyborach do Sejmu RP, Senatu RP
i organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego. Szczegółowe przepisy
regulujące tryb przeprowadzania wyborów zawiera Kodeks Wyborczy (dalej KW, Kodeks)).
Tajność nie odnosi się całego procesu wyborczego, który powinien być w jak największym
stopniu transparentny, tylko do jednej z jego faz – głosowania. Tajność głosowania polega na
tym, że wyborca ma możliwość oddania głosu bez narażania się na ujawnienie treści swojej
decyzji wyborczej.
W publikacjach poświęconych prawu wyborczemu wskazuje się, że z zasady tajności
wynikają dwustronne obowiązki. Z jednej strony organy wyborcze zobowiązane są do
zorganizowania głosowania tak, aby wyborca mógł swobodnie oddać głos nie obawiając się,
iż treść jego decyzji zostanie podana do publicznej wiadomości. Z drugiej strony wyborca
powinien zagłosować w taki sposób, żeby została zachowana tajność jego wyboru. Zgodnie z
art. 52 § 5 KW: „Po otrzymaniu karty do głosowania wyborca udaje się do miejsca w lokalu
wyborczym zapewniającego tajność głosowania”. Według § 6 niniejszego przepisu: „Wyborca
wrzuca kartę do urny znajdującej się w dostępnym i widocznym miejscu lokalu wyborczego,
w taki sposób, aby strona zadrukowana była niewidoczna”. W Kodeksie nie została
przewidziana jednak żadna sankcja za niezastosowanie się wyborcy do przedstawionej
procedury, natomiast afiszowanie się wyborcy ze swoim głosem w lokalu wyborczym, można
uznać za agitację wyborczą, co jest zabronione w przepisach karnych Kodeksu pod sankcją
kary grzywny (art. 194 § 1 pkt 4 KW). Z uwagi na powyższe należy przyjąć, że tajność
głosowania to jednak prawo, a nie obowiązek wyborcy. Tajność głosowania stanowi zatem z
jednej strony uprawnienie wyborcy, a z drugiej obowiązek państwa, które powinno
zorganizować przebieg głosowania w sposób zgodny z powyższą zasadą. Art. 52 § 5a KW
stanowi: „Tajność głosowania zapewnia się w szczególności przez przygotowanie w lokalu
wyborczym odpowiedniej liczby łatwo dostępnych miejsc umożliwiających każdemu
wyborcy nieskrępowane zapoznanie się z kartą do głosowania oraz jej wypełnienie w sposób
niewidoczny dla innych osób”.
