Kwestie dotyczące potrąceń z wynagrodzenia za pracę zostały uregulowane w art. 87 1
§ 1 i 2 kodeksu pracy. Wolna od potrąceń jest kwota wynagrodzenia za pracę w wysokości:
1) minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów
(ustawa z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę),
przysługującego pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, po odliczeniu
składek na ubezpieczenia społeczne, zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz
wpłat dokonywanych do pracowniczego planu kapitałowego, jeżeli pracownik nie
zrezygnował z ich dokonywania – przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów
wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne;
2) 75% wynagrodzenia – przy potrącaniu zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi;
3) 90% wynagrodzenia – przy potrącaniu kar pieniężnych przewidzianych w art. 108 kodeksu
pracy.
Jeżeli pracownik jest zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy, kwoty
określone powyżej ulegają zmniejszeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy.
W odniesieniu do świadczeń alimentacyjnych nie ma kwoty wolnej od potrąceń. Brak
kwoty wolnej od potrąceń w przypadku świadczeń alimentacyjnych wynika z ich
szczególnego charakteru oraz celu, jakim jest zapewnienie środków utrzymania osobie
uprawnionej (najczęściej dziecku). Alimenty mają na celu zabezpieczenie podstawowych
potrzeb osoby uprawnionej, często niezdolnej do samodzielnego utrzymania. Jest to inny
charakter zobowiązania niż np. długi wynikające z kredytów czy pożyczek. W związku z tym
ustawodawca nadał im wyższy priorytet niż innym należnościom. W przypadku egzekucji
świadczeń alimentacyjnych można potrącić nawet 60% wynagrodzenia dłużnika. Gdyby w
tym wypadku istniała kwota wolna od potrąceń, dłużnicy alimentacyjni mogliby unikać
płacenia należnych świadczeń, tłumacząc się niewystarczającym wynagrodzeniem. Brak
takiej kwoty minimalizuje ryzyko uchylania się od obowiązku alimentacyjnego.
