Koszty postępowania i koszty zastępstwa procesowego to dwa różne pojęcia związane
z procesem sądowym. Zgodnie z art. 98 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego „Strona
przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty
niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu)”.
Koszty postępowania odnoszą się do ogólnych wydatków związanych z
prowadzeniem sprawy sądowej. Mogą obejmować takie elementy jak opłaty sądowe, np.
koszty związane z wniesieniem pozwu, koszty powołania tłumacza, zasięgnięcia opinii
biegłego, koszty związane z przejazdem na rozprawę świadków, strony, ewentualnie jej
pełnomocnika oraz inne koszty związane z prowadzeniem postępowania sądowego. Koszty
postępowania zazwyczaj ponosi strona, która składa pozew, aczkolwiek może domagać się
ich zwrotu od pozwanego. Strona przegrywająca sprawę może zostać zobowiązana do
pokrycia części lub wszystkich kosztów postępowania w zależności w jakim stopniu zostało
uznane przez sąd roszczenie powoda.
Koszty zastępstwa procesowego odnoszą się do opłat związanych z wynagrodzeniem
profesjonalnego pełnomocnika, najczęściej adwokata lub radcy prawnego reprezentującego
daną stronę w procesie sądowym. Koszty te obejmują opłaty za usługi prawnicze, takie jak
sporządzanie pism procesowych, udział w rozprawach sądowych, analiza akt sprawy, ogólnie
rzecz biorąc reprezentowanie klienta na wszystkich etapach postępowania sądowego.
Najważniejsze regulacje dotyczące kosztów zastępstwa procesowego znajdują się w Kodeksie
postępowania cywilnego oraz w rozporządzeniach Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat
za czynności adwokackie i radcowskie. W zakresie wynagrodzenia adwokatów i radców
prawnych, przepisy szczegółowo regulują stawki i zasady naliczania opłat za podejmowane
przez nich czynności. Warto odnotować, że wysokość opłat adwokackich i radcowskich może
się różnić w zależności od skomplikowania sprawy, wartości przedmiotu sporu oraz innych
czynników określonych w przepisach. Podobnie jak w przypadku kosztów postępowania,
strona przegrywająca proces może zostać zobowiązana do zwrotu kosztów zastępstwa
procesowego drugiej stronie – tej, która wygrała sprawę.
